Produs is de praktijkschool voor Arnhem en de Overbetuwe. Voor arbeidsoriëntatie en arbeidstoeleiding maakt de school veelvuldig gebruik van SVA. “De leerling is hier de maat. SVA sluit hier heel goed op aan. Door met verschillende examenmomenten te werken, kun je ook echt invulling geven aan maatwerk in opleiden. Als de leerling er klaar voor is, kan hij op examen. Die flexibiliteit is een grote kracht.”
Tussen de bedrijven door vindt Joyce Hamer, docent detail en logistiek, de ruimte voor een kort gesprek over haar ervaringen met SVA. In december gaan 20 van haar leerlingen het SVA-examen afleggen. In de meeste gevallen SVA2. De examens vinden plaats bij stagebedrijven zoals COOP, terStal, Best Bedden, Kruidvat en Albert Heijn Driessen Schuytgraaf. “Het is heel fijn voor ons dat je met SVA door het schooljaar heen examens kunt inplannen. Bij werken in de winkel hebben we met SVA1 en SVA2 hier op school een doorlopende lijn. Bij een snelle leerling kun je zeggen: in december doe je het SVA1-examen en verderop in het jaar gaan we proberen SVA2 te doen. De leerling die meer kan en sneller gaat, hoef je dus niet af te remmen.”
Werkend leren implementeren
De persoonlijke ervaring van Joyce is dat SVA handige handvatten geeft om werkend leren te implementeren. Ook de techniekdocent van Produs is recent gestart met SVA laat Joyce weten. “Theorie en praktijk sluiten heel goed op elkaar aan. Door de proeven van vaardigheid maakt SVA scherp waarop geëxamineerd wordt. Je kunt een leerling precies laten zien: dit kun je al, dat nog niet. Dat moet je dus nog beter gaan doen om op examen te kunnen.” Nog een ander pluspunt: de stage wint aan effectiviteit. “De leerpunten van een leerling worden helderder. De stagebegeleider weet hierdoor precies waar de leerling nog aan moet werken op zijn stageadres.”
Betaalde baan
Veelzeggend voor de betekenis van SVA is dat veel leerlingen van Produs een betaalde baan weten te verwerven op hun SVA-stageadres. Zo werken bij Albert Heijn Driessen Schuytgraaf in Arnhem verschillende oud-leerlingen van Produs en Joyce die het SVA2-certificaat Werken in de winkel behaalden. Niet zonder trots noemt Joyce de naam van haar oud-leerlinge Diana van Dorland. Na een aanvullende mbo-opleiding is Diana inmiddels opgeklommen tot kwaliteitsmedewerker. Joyce zelf werkt nu 15 jaar bij Produs. Als stagiaire ontdekte ze dat de doelgroep van het praktijkonderwijs goed bij haar ambities in het onderwijs paste. “Deze leerlingen zijn theoretisch misschien minder sterk, maar in de praktijk zie je ze helemaal opbloeien. Ze leren op een andere manier en SVA sluit hier heel goed op aan.”
Veel geduld
SVA biedt de school mogelijkheden tot zorgvuldig maatwerk. Maar uiteraard is het de docent die het verschil maakt. Joyce, reflecterend op haar leraarschap: “Ik heb heel veel geduld en doe dingen ook vaak voor. Ik leg zo vaak iets uit als nodig is voor de leerling en wil eigenlijk niet dat leerlingen naar huis gaan terwijl ze nog een vraag hebben. En als ze het niet goed doen, vraag ik mezelf eerst af: wat heb ik verkeerd gedaan waardoor jij het niet begrijpt? Het is dan aan mij om dat te repareren. “
Taalproblemen en cultuurverschillen
Hier spreekt de ‘innerlijke criticus’ in Joyce. Een attitude die belangrijk is op een school met ca. 200 leerlingen en waar taalproblemen en cultuurverschillen de nodige aandacht vergen. Zo is er instroom van Syrische leerlingen. Joyce: “Die cultuurverschillen zijn soms wel een ding. Bijvoorbeeld bij het aanleren van werknemersvaardigheden als op tijd komen op je stagebedrijf. Tegelijkertijd zijn dat soort uitdagingen ook boeiend voor mij als docent. Het dwingt je creatieve strategieën te bedenken om ervoor te zorgen dat de volgende keer de leerling wél op tijd op zijn stage komt.”
SVA-examens in december
In december staan de nodige data aangekruist in de agenda van Joyce voor SVA-examens. Heel content is ze met examinator Edwin Bruil. “Hij spreekt dezelfde taal als ik en begrijpt de leerlingen. Edwin is niet iemand die de examens afneemt en snel weer vertrekt. Ik kan ook inhoudelijk heel goed met hem sparren en met hem in gesprek gaan over de geluiden die we krijgen uit het werkveld. Heel waardevol. Als opleider merk ik dat de leerling zich echt door hem gezien voelen. Het halen van het certificaat maakt hen supertrots. De meeste leerlingen slagen doordat we gebruik maken van de proeven van vaardigheid. Toch komt het soms voor dat een leerling zakt. Dit hoeft niet negatief te zijn voor de leerling. Het is belangrijk dat je dan uitlegt waarom de leerling zakte en hoe hij zich kan verbeteren. De volgende keer kan hij daar zijn voordeel mee doen en weet hij waaraan hij moet werken.”
Albert Heijn Driessen Schuytgraaf. Van links naar rechts: Diana van Dorland (oud-leerling van Produs en nu kwaliteitsmedewerker), Joyce Hamer (opleidingsdocent), Maikel Peters (assistent-manager).